องค์ประกอบและตัวบ่งชี้ที่เพิ่มประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตก
Factors and Indicators Increasing the Effectiveness of School Administration of Primary Schools under the Office of the Basic Education Commission on the South West Coast Areas
: ชื่อผู้วิจัย ดร.ธัญชนก ยอดสวัสดิ์
: ตำแหน่ง -
: ประถม - มัธยมศึกษา
: ปี 2561
: 588
บทคัดย่อ (Abstract)
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ที่เพิ่มประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตก เพื่อตรวจสอบความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบที่เพิ่มประสิทธิผลกับประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตก และเพื่อหาแนวปฏิบัติที่ดีตามองค์ประกอบที่เพิ่มประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานเขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตก ผู้วิจัยดำเนินการวิจัยเป็น 3 ระยะ โดยมีการศึกษาวิเคราะห์สังเคราะห์เอกสารงานวิจัย รวบรวมผลการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญในหัวข้อปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษา เพื่อกำหนดองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ ตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือวิจัยจากผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 7 คน ได้ค่า S-CVI เท่ากับ .98 นำไปทดลองใช้กับผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้สอน และกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในโรงเรียนประถมศึกษาเขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตก จำนวน 30 คนได้ค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ .971 นำไปเก็บข้อมูลจากผู้บริหารสถานศึกษา ครูผู้สอน และกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน จำนวน 420 คน นำข้อมูลมาวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ (Exploratory Factor Analysis : EFA) ระยะที่ 2 ตรวจสอบความสัมพันธ์โดยใช้สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficients) ระยะที่ 3 นำองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ที่เพิ่มประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษา ระดับประถมศึกษา ที่มีค่าน้ำหนักมากกว่า .80 ไปสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับการนำตัวบ่งชี้ไปใช้และแนวปฏิบัติที่ดีจากการปฏิบัติตามองค์ประกอบและตัวบ่งชี้โดยใช้การสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง(Semi-Structured Interview) ที่สร้างขึ้น นำมาทดลองใช้กับกลุ่มที่เหมือนกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลและเก็บข้อมูลจากผู้เชี่ยวชาญจากโรงเรียนประถมศึกษาที่ประสบความสำเร็จในการบริหารสถานศึกษา โดยเก็บข้อมูลจากผู้อำนวยการ 3 คน และครูผู้สอน จำนวน 3 คน รวมทั้งสิ้น 6 คน ผลการวิจัยพบประเด็นสำคัญ 3 ประเด็น ดังนี้
1. องค์ประกอบและตัวบ่งชี้ที่เพิ่มประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับ ประถมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานเขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตก ได้แก่ 1) องค์ประกอบด้านบรรยากาศองค์การ ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบย่อย 14 ตัวบ่งชี้ 2) องค์ประกอบด้านการมีส่วนร่วมของชุมชน ประกอบด้วย 2 องค์ประกอบย่อย 6 ตัวบ่งชี้ 3) องค์ประกอบ ด้านสภาพแวดล้อมประกอบด้วย 5 องค์ประกอบย่อย 15 ตัวบ่งชี้ 4) องค์ประกอบด้านโครงสร้างองค์การ ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบย่อย 9 ตัวบ่งชี้ และ 5) องค์ประกอบด้านพฤติกรรมผู้นำของผู้บริหารประกอบด้วย 3 องค์ประกอบย่อย 11 ตัวบ่งชี้
2. องค์ประกอบที่เพิ่มประสิทธิผลกับประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานเขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตกทั้ง 5 องค์ประกอบมีความสัมพันธ์กับประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษาสังกัด สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานเขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตก อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 องค์ประกอบที่มีค่าน้ำหนักค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์สูงสุด ได้แก่ องค์ประกอบด้านบรรยากาศองค์การ ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (r) เท่ากับ .451 และองค์ประกอบที่มีค่าน้ำหนักค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ต่ำสุดคือองค์ประกอบด้านการมีส่วนร่วมของชุมชนมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (r) เท่ากับ.336
3. แนวปฏิบัติที่ดีที่เกิดขึ้นนั้นไม่ได้เกิดจากการปฏิบัติตามองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ ด้านใดด้านหนึ่งโดยเฉพาะแต่เป็นแนวปฏิบัติที่ดีที่เกิดจากการบูรณาการการใช้องค์ประกอบและตัวบ่งชี้ของทั้ง 5 องค์ประกอบเข้าด้วยกัน ได้แก่ 1) หลักการจัดการคุณภาพตามกระบวนการ PDCA 2) การจัดการเรียนการสอนเรื่องการประดิษฐ์ของใช้จากเศษวัสดุที่เหลือใช้ 3) 5 กลยุทธ์โรงเรียนในฝัน สานต่อความฝันสร้างสรรค์ สู่โรงเรียนดีประจำตำบล 4) แหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่น และ 5) 5 กลยุทธ์การบริหารการศึกษาแบบมีส่วนร่วมโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานมุ่งสู่คุณภาพโรงเรียน
องค์ประกอบและตัวบ่งชี้ที่เพิ่มประสิทธิผลในการบริหารสถานศึกษาระดับประถมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เขตพื้นที่ภาคใต้ชายฝั่งตะวันตกFactors and Indicators Increasing the Effectiveness of School Administration of Primary Schools under the Office of the Basic Education Commission on the South West Coast Areas is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 License.