บทคัดย่อ (Abstract)

การวิจัยเรื่องบทบาทของผู้นำที่มีต่อกระบวนการจัดการความรู้ วิสาหกิจชุมชน ที่ประสบความสำเร็จภายใต้โครงการสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ระดับ 5 ดาว จังหวัดบุรีรัมย์: ถอดบทเรียนโดยมีความมุ่งหมายของการวิจัยเพื่อ 1) ศึกษากระบวนการจัดการความรู้ของวิสาหกิจชุมชนที่ประสบความสำเร็จภายใต้โครงการสินค้าหนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ ระดับ 5 ดาว จังหวัดบุรีรัมย์ 2) ศึกษาบทบาทของผู้นำที่มีต่อกระบวนการจัดการความรู้ของวิสาหกิจชุมชนที่ประสบความสำเร็จภายใต้โครงการสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ระดับ 5 ดาว จังหวัดบุรีรัมย์ 3) ถอดบทเรียนบทบาทของผู้นำที่มีต่อกระบวนการจัดการความรู้ของวิสาหกิจชุมชนที่ประสบความสำเร็จภายใต้โครงการสินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ระดับ 5 ดาว จังหวัดบุรีรัมย์ กลุ่มเป้าหมายของการศึกษาเป็นวิสาหกิจชุมชนจำนวน 4 กลุ่ม ได้จากการเลือกแบบเจาะจงประกอบด้วยประธานกลุ่มกรรมการและสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุม 4 กลุ่ม รวมจำนวน 34 คน เครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูลใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างแนวคำถามแบบกึ่งมีโครงสร้าง โดยใช้ร่วมกับการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วมการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่มการวิเคราะห์ข้อมูลทำโดยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า

1. ผลการศึกษากระบวนการจัดการความรู้วิสาหกิจชุมชนทุกวิสาหกิจชุมชน มีการบ่งชี้ความรู้จากฐานความรู้เดิมภายในชุมชนและฐานความรู้นอกชุมชนมีการสร้างและแสวงหาความรู้ โดยนำความรู้จากภายนอกมาบูรณาการกับความรู้เดิมที่มีอยู่ เพื่อสร้างสินค้าที่เป็นอัตลักษณ์ของกลุ่มและมีการจัดเก็บความรู้ไว้ที่ตัวบุคคลและผลผลิตในรูปแบบต่าง ๆ มากกว่ารูปแบบเอกสารมีการประมวลและกลั่นกรองความรู้ด้วยการปรับปรุง ออกแบบลวดลายผลิตภัณฑ์ มีการเข้าถึงความรู้ที่เกิดจากกลุ่มจัดทำขึ้นเองยังมีไม่แพร่หลายนักลักษณะเด่นของการจัดการความรู้วิสาหกิจชุมชน คือ การแบ่งปันแลกเปลี่ยนเรียนรู้มีการเรียนรู้และการถ่ายทอดความรู้จากประธานกลุ่มกรรมการสู่สมาชิกและระหว่างสมาชิกด้วยกันเอง

2. ผลการศึกษาบทบาทของผู้นำที่มีต่อกระบวนการจัดการความรู้วิสาหกิจชุมชนที่ประสบความสำเร็จภายใต้ สินค้าหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ระดับ 5 ดาว สรุปบทบาทของผู้นำทั้ง 3 ด้าน ได้ดังนี้

2.1 บทบาทของผู้นำในฐานะผู้เอื้อประโยชน์หรือผู้ส่งเสริมให้เกิดการจัดการความรู้ ได้แก่ บทบาทในการบ่งชี้ความรู้การสร้างและแสวงหาความรู้และการจัดการความรู้ให้เป็นระบบ

2.2 บทบาทของผู้นำในฐานะผู้อำนวยประโยชน์หรือผู้เชื่อมโยงให้เกิดการจัดการความรู้ ได้แก่ บทบาทในการประมวลและกลั่นกรองความรู้บทบาทเข้าถึงความรู้และบทบาทการแลกเปลี่ยนเรียนรู้

2.3 บทบาทของผู้นำในฐานะผู้ประสาน ได้แก่ บทบาทในการเรียนรู้และถ่ายทอดความรู้

3. ถอดบทเรียนบทบาทของผู้นำที่มีต่อกระบวนการจัดการความรู้วิสาหกิจชุมชนที่ประสบความสำเร็จผลการศึกษามี ดังนี้

3.1 วิสาหกิจชุมชนแบบพึ่งพาตนเองผู้นำวิสาหกิจชุมชนกลุ่มนี้ เป็นผู้มีความสามารถในการบริหารจัดการมอบหมายงานให้เหมาะสมกับคนบริหารงานในลักษณะแนวราบ มีบทบาทในการส่งเสริมให้สมาชิกร่วมกำหนดเป้าหมายของกลุ่ม โดยให้สมาชิกมีส่วนร่วมวางแผน ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมแก้ปัญหา สร้างผลิตภัณฑ์ที่เป็นอัตลักษณ์ของกลุ่ม แต่ยังคงสืบสานวัฒนธรรมภูมิปัญญาเดิมและพัฒนาปรับปรุงจากความรู้ฐานนอกชุมชน เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ดีมีคุณภาพสร้างรายได้เป็นอาชีพเสริมให้กับสมาชิก

3.2 วิสาหกิจชุมชนแบบพึ่งพาตนเองและได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานภายนอกผู้นำวิสาหกิจชุมชนกลุ่มนี้ มีความสามารถบริหารจัดการและการประสานงานทั้งภายในและภายนอกมอบหมายงานให้กับสมาชิกอย่างเหมาะสม ส่งเสริมให้สมาชิกได้ตระหนักรู้ถึงความสำคัญมูลค่าผลิตภัณฑ์ กำหนดเป้าหมายกลุ่มร่วมกันร่วมวางแผนร่วมสร้างผลผลิตที่เป็นอัตลักษณ์ กลุ่มที่ยังคงสืบสานวัฒนธรรมภูมิปัญญาเดิมมีบทบาทสร้างให้เกิดการเชื่อมโยงความรู้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และการถ่ายทอดความรู้ เพื่อสร้างรายได้เสริมแก่สมาชิก

ผลจากการถอดบทเรียน บทบาทของผู้นำวิสาหกิจชุมชน ที่ประสบความสำเร็จนั้นสิ่งที่สำคัญ คือ เป็นผู้มีจิตอาสาใช้หลักธรรมนำการบริหารงานยึดหลักคุณธรรมทั้งด้านการครองตนครองคนและครองงาน จึงส่งผลให้การดำเนินงานนั้นประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืน

เอกสารฉบับสมบูรณ์

• เอกสารผลงานวิจัย ส่วนที่ 1 ดาวน์โหลดเอกสาร
• เอกสารผลงานวิจัย ส่วนที่ 2 ดาวน์โหลดเอกสาร